Sinema Manyakları

Bu yılki !f Bağımsız Filmler Festivali’nde belgesel ağırlığı epey fazlayıdı. Dünyamızın bugününden çeşitli coğrafyalardaki durumları sorgulayan Gezegen, İnsan bölümündeki filmlerin de neredeyse hepsi belgesellerden oluşuyordu. Bu bölümden Ankara’ya uğrayan filmler arasından ikisini izleme fırsatı buldum.

Görünmeyenler (Invisibles): Javier Bardem’in Sınır Tanımayan Doktorlar’ın çalışmalarından etkilenerek yapımcılığını üstlendiği bu film, beş farklı yönetmenin dünyanın çeşitli bölgelerindeki insanın içini acıtan olayları anlatan beş kısa film/belgeselinden oluşuyor. Win Wenders ve Isabel Coixet gibi isimlerin yönetmenleri arasında yer aldıkları filmde pazar payı olmadığı için tedavi edici ilaçları geliştirilmeyen hastalıklar, savaş ve benzeri dönemlerde tecavüze uğrayan kadınlar, çocuk yaşta ellerine silah verilen ve bir sadakat testi olarak akrabalarını öldürmeleri istenen çocuk askerler gibi konular anlatılıyor. Belgesel, dünyanın halini biraz takip edenler için bilinmeyen konular koymuyor ortaya belki ama bu trajedileri gerçekten yaşamış insanların ağzından dinlemenin daha etkili olduğu bir gerçek. Her ne kadar aşağıdaki fragman filmi daha neşeli gibi gösterse de izledikçe insanın boğazına bir yumru oturuyor ve ister istemez dünyada bunların da olduğunu ve muhtemelen de olmaya devam edeceğini düşünüyor.

Karanlığa Taksi (Taxi To The Dark Side): Bu yılın Oscar alan belgeseli olma özelliğini de taşıyan Karanlığa Taksi, Afganistanlı bir şöförün gözaltına alındıktan 5 gün sonra ölmesinden yola çıkarak Amerika’nın müdahale ettiği her yerde sistematik bir şekilde işkence uyguladığı yönünde bir tez sunuyor ve bunu çeşitli belgelerle destekliyor. Bu belgelerin en çarpıcıları olarak, Afgan şöförün ölüm raporunda homicide yani cinayet yazması ama ailenin İngilizce bilmemesi yüzünden ancak bir gazetecinin araştırması sonucu ortaya çıkması, Irak’ta ortaya çıkan ve medyada gördüğümüz çeşitli işkence fotoğraf ve videolarının televizyonlarda göremeyeceğimiz kadar vahimleri ve kimi resmi yazışmaların altına düşülen notlarda adeta işkenceye vize verilmesi sayılabilir. Belki de daha vahimi bu tip eylemlerin ortaya çıkmasından sonra bir kaç düşük rütbeli askerin günah keçisi olarak ilan edilerek hapse atılması. Oysa ki filmde bu askerlerle yapılan söyleşiler de var ve onlar, üstlerinin bu uygulamaların farkında olduğunu açık açık söylüyorlar. Karanlığa Taksi gerçekten çarpıcı bir belgesel, tek zayıf yanı olarak bir süre sonra aynı şeyleri tekrarlıyor olması gösterilebilir. Ancak öne sürdüğü tezlerin doğru olduğunu göstermesi açısından aynı şeylerin farklı kaynaklardan doğrulanmasının da önemli bir nokta olduğu söylenmeli.