Sinema Manyakları

7-13 Haziran 2010 tarihleri arasında yapılması planlanan 17. Adana Altın Koza Film Festivali belirsiz bir tarihe ertelendi. Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan açıklamada festivalin ertelenmesi ile ilgili gerekçe, “İsrail’de ve İskenderun’da yaşanan insanlık ayıbı saldırılar nedeniyle, bu yıl 17.’si gerçekleşecek olan Altın Koza Film Festivali’ni ileri bir tarihe erteleme kararı aldık. Dünyada ve ülkemizde insanlar kan ağlarken, bizim eğlenmeye hakkımız yok. İsrail’i ve terör örgütünü kınıyor, her iki saldırıda şehit düşenlere Allah’tan rahmet diliyorum” şeklinde açıklanmış.

Film festivalini bir eğlence olarak gören bu açıklama ve festivalin ertelenme/iptal kararı sinema çevrelerinden büyük tepki topladı. Üstelik bu yılki festivalin bölümlerinden biri Filistin’e ayrılmışken böyle bir kararın verilmesi çok enteresan. Aşağıda kararla ilgili çeşitli topluluk ve kurumlardan gelen tepkileri, her birine katıldığımı belirterek, paylaşmak istiyorum.

SİYAD’ın (Sinema Yazarları Derneği) açıklaması:

SANATA VE DAYANIŞMAYA İZİN YOK MU?

17. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali ani bir kararla ertelendi. Kararın sahibi Adana Büyükşehir Belediyesi, gerekçe olarak İsrail’in Gazze’ye giden yardım gemilerini vurması ve Hatay’ın İskenderun ilçesindeki terör saldırısını gösterdi. Bu trajedilerin boyutu tartışılmaz, her ikisi de lanetlenmesi gereken saldırılar, ancak belediyenin “İnsanlar kan ağlarken, biz eğlenemeyiz” cümlesiyle festivali erteleme kararını açıklaması gerçek bir talihsizliktir. Belli ki sanatın, sinemanın bir dayanışma biçimi olduğu akıllarına gelmemiş.

Ayrıca film festivallerini sadece ‘eğlence’ aracı olarak gören bu zihniyet kabul edilemez. Başlamasına bir hafta kalan kendi festivalinin programına göz atmayı dahi akıl edememekse tam bir sorumsuzluk örneğidir.

Baksalardı eğer, Altın Koza’nın tam da gündemin nabzını yakalayan “Filistin: Barışa Hasret” adlı özel programını göreceklerdi. Filistin’in trajedisini anlatan usta işi filmler ve belgesellerin yanı sıra “Filistin’de Sinema Yapmak” başlıklı açık oturum da engellenmiş oldu. Yani Filistin’in hiç değilse sanatla sesini duyurabileceği bu platform iptal edildi. Üstelik Filistinli sinemacılar tam tersini düşünürken! Daha önce işleri nedeniyle gelemeyeceğini açıklayan Filistinli yönetmen Najwa Najjar, bu sabah taziyelerini bildirdi ve ‘dayanışma adına’ festivale gelmek için elinden geleni yapacağını açıklayan bir mesaj gönderdi.

Peki şimdi dayanışma ruhuna ve sinemanın birleştirici gücüne en fazla ihtiyaç duyulduğu bu zamanlarda Filistinli konuklarımıza ne diyeceğiz? Panelin konuşmacılarından gazeteci-yazar Bashar Ibrahem, yönetmenler Kamal Aljafari, Nasri Hajjaj ve Mohamed Soueid, film eleştirmeni Nadim Jarjoura’yı yarı yolda bırakmış olacağız. Çünkü hem onlar bir kez daha ‘susturulmuş’ hem de Altın Koza’nın uluslararası alanda ses getirecek bu sinemasal etkinliğe imza atması engellenmiş durumda.

Film festivalleri ‘kötü gidişata rağmen’ var olan etkinliklerdir. Bir ‘direniş’ ve ‘dayanışma’ platformudur da aynı zamanda. Her türlü baskı ve genel geçer dayatmalara karşı alternatif bakışlara yer verirler. 17. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali’nde sadece Filistin yok. Angelopoulos gibi uluslararası usta sinemacılar, gazeteci ve film eleştirmenleri davet edilmiş, uçak biletleri kesilmiş, film kiraları ödenmiş, film bobinlerinin çoğu yerine ulaşmışken, bu iptal kararının maddi ve manevi kaybı çok büyüktür.

Uluslararası ciddi bir etkinlik olarak küllerinden yeniden doğan bir festivalden ‘eğlencelik’ olarak bahsedilmesi ve erteleme adı altında iptal kararının alınması hem sinema hem de insanlık adına büyük gaflettir.

Bu erteleme kararı ani değil aslında. Festivalin yapılmaması için baskıların bir süredir devam ettiği biliniyor. Dolayısıyla saldırıların sonucu olarak alınmış bir karar olduğu hiç inandırıcı değil, aksine bunun bir bahane olarak karşımıza çıkarıldığı gerçeği gün gibi aşikâr.

Ayrıca ‘erteleme’ açıklaması da son derece belirsiz. Bütün hazırlıkları yapılmış bir festivalin ertelenmesi söz konusu olamaz ancak iptal edilebilir. Ama bu, maddi/manevi ve uluslararası çapta bir skandal anlamına geleceği için kelime oyununa başvurulduğu şüphesi doğuyor. Adana’nın uluslararası alandaki geleceği de yok ediliyor.

Bu kararın sorumlularına soruyoruz: Bu zararı kim karşılayacak?

Adana Altın Koza Film Festivali Ekibi’nin açıklaması:

Zaman “Dayanışma” Zamanıyken…

Başlamasına bir hafta kalan 17. Uluslararası Altın Koza Film Festivali, Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekaleti tarafından ertelendi. Son günlerde yaşanan trajedilerin acısını hepimiz yürekten paylaşıyoruz. Ama Adana Belediyesi’nin bu acıları gerekçe göstererek aldığı ‘erteleme’ kararı kabul edilemez. Aylardır çeşitli nedenlerle Kültür Bakanlığı’nın da bilgisi dahilinde festivali ertelemek için devreye giren ama bir türlü sığınacağı bir gerekçe yaratamayan Belediye’nin imdadına İsrail yetişmiştir.

Adana Belediyesi, aradığı gerekçeyi bulduğunu düşünerek son derece dayanaksız bir erteleme kararı almıştır. Aslında festivalin ‘iptali’ anlamına gelen bu sözde erteleme, terörizmin sindirme ve yıldırma amacına hizmet etmektedir. Festivalin bu yıl “Filistin: Barışa Hasret” başlıklı özel bölümündeki filmlerin ve sinemacıların Altın Koza’yı bir dayanışma ve buluşma noktası olarak kullanma şansı ellerinden alınmıştır. Dün bu talihsiz karardan habersiz Filistinli sinemacılardan festivalimize gelen destek mesajlarına ekibimiz bir yanıt vermekte çaresiz kalmıştır. Angelopoulos gibi dünyaca ünlü yönetmenlerin Adana’dan dünyaya verecekleri barış mesajlarının da önü kesilmiştir.

‘Konserler iptal, filmlere devam’ teklifine red!

Sinema ve festival bir ‘dayanışma’ platformudur, sadece ‘eğlence’ olarak asla kabul edilemez. 1995’te yani kanlı kuşatmanın son günlerinde, tüm zorluklara rağmen Saraybosna Film Festivali ‘savaşa karşı yaşam’ sloganıyla başlatılmıştır. Bu yıl Cannes Film Festivali, hapisteki İranlı Azeri sinemacı Cafer Panahi konusundaki dayanışmasıyla öne çıkmıştır. Adana Belediyesi mevcut yönetimi ise kimseye danışmadan aldığı iptal kararına karşı yapılan her türlü yapıcı teklife karşı çıkmıştır. Belediye yönetimine “Konser etkinliklerini iptal edelim, film festivalini aynen yapalım, Filistinli sinemacıların seslerini dünyaya duyuracakları bu platformun önünü de kapatmayalım” önerisi tarafımızdan yapılmıştır. Ama bunun kabul görmemesi ‘acıları paylaşıyoruz’ gerekçesini şüpheli hale getirmektedir.

Festival ‘emektir’…

Bu erteleme/iptal kararı sadece Adana’nın değil Türkiye’nin prestijine uluslararası düzeyde zarar vermiştir. Dolayısıyla bu iptal Türkiye’deki bütün kültürel ve sanatsal etkinliklere ve düzenleyen kişilerin birikim ve ilişkilerinde olumsuz etkiler yaratmıştır. Yıllardır büyük çabalarla biriktirilen emek ve saygınlık imajı onarılması güç yaralar almıştır. Festivaller bir yıl öncesinden, uzun hazırlıklar gerektiren, aylar öncesinden planlanan, ‘bugün değil başka gün gelin’ anlayışına sığmayan titiz bir çalışmanın ürünüdür.

Altın Koza Türkiye’nin festivalidir ve son yıllarda uluslararası çapta da önemli kazanımlar elde etmiştir. Dünyanın usta sinemacılarıyla bağlantıya geçilmiş, yerli ve yabancı konukların seyahat programları ayarlanmış, uçak biletleri kesilmiş, film gösterimleri önceden rezerve edilmiş, bedelleri ödenmiş, kopyalar festival ofisine ulaşmış, sadece filmler değil, usta sinemacı Angelopoulos’un dünyaca ünlü set fotoğrafları sergisi festival merkezine ulaşmıştır. Bu durum manevi hasarın yanı sıra ortaya çıkan maddi hasarın boyutlarını da göstermektedir. Bunun hesabının sorulması gerekmektedir.

Biz aşağıda isimleri bulunan ve Altın Koza Festivali programlarını hazırlayan ekip olarak, belediyenin erteleme kararının samimi olmadığını kamuoyuyla paylaşmak isteriz. Son derece talihsiz ve üzücü bir karardır. Altın Koza gibi barışçıl bir sanat etkinliğini politik bir skandala dönüştüren Adana Belediyesi yetkililerinin en kısa sürede ülkemiz, Filistin ve dünya kamuoyundan özür dilemelerini ve hesap vermelerini bekliyoruz.

Ahmet Boyacıoğlu (Dünya Sineması Bölümü Koordinatörü)
Alin Taşçıyan (Festival Danışmanı)
Aslı Selçuk (Festival Danışmanı)
Başak Emre (Dünya Sineması Bölümü Koordinatörü)
Esin Küçüktepepınar (Festival Danışmanı)
Yıldız ve Hilmi Etikan (Ulusal ve Uluslararası Kısa Film Bölümü Koordinatörleri )
Kadir Beycioğlu (Festival Sinema Programları Genel Koordinatörü)
Oktay Bulgay (Altyazı ve Salon Koordinatörü)

Yeni Sinema Hareketi’nin Açıklaması:

ADANA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NE AÇIK MEKTUP

31 Mayıs sabahı dünyanın ama daha çok Türkiye’nin yüreğini sızlatan haberler geldi. Bu haberleri dikkate alan Adana Büyükşehir Belediyesi “İnsanlar kan ağlarken, biz eğlenemeyiz” diye bir gerekçe sunup bu seneki film festivalini ertelediğini açıkladı.

Öncelikle sizin için “eğlence” olan bu festivalin Adana halkı için yılın en önemli  kültür-sanat faaliyeti ve  biz sinemacılar için de seyircimizle buluşmak için en önemli vesile olduğunu hatırlatmak isteriz. Film dünyası üretenleri, göstericileri, seyircileri ve bu seyircilerle üretenleri bir araya getirme görevi olan festivallerle bir bütündür. Üreten insanların seyircilerle bir araya gelerek yoğun olarak filmler ve o filmlerin içeriği hakkında konuşması bir eğlence değil, verimli bir bilgi alışverişidir.

Bir film, eğlence aracı değil, sanat eseridir; insanların ortak aklına ve vicdanına seslenir, bilgi ve duygu paylaşımına hizmet eder. Sinema, bu ülkede ve başka ülkelerde yaşanan acıların neler olduğu, zorda kalan insanların neler yapabileceklerini ve aklınıza gelmeyecek bir çok durumu gözler önüne serer. Bu gözler önüne serme seyircinin yaşanan durumla empati kurmasını sağlar. En önemlisi seyirciye sorular sordurtur. Bu sorular arasında pek tabidir ki içimizi kanatan olaylarla ilgili sorular olacaktır.

İçinde “Filistin: Barışa Hasret” programının yer aldığı, “Filistin’de Sinema Yapmak” açık oturumunun düzenleneceği, önemli Filistinli sinemacı ve gazetecilerin davetli olduğu dolayısıyla onlara destek verilecek günlerin silahların gölgesinde yok olmasına yol açmak bu festivalin asıl sahibi olan Adana seyircisini de çok üzecektir. Bu gibi durumlarda ülkelerinden ayrılmaları zor olan Filistinliler, İsrail ablukası yüzünden gelemeseler bile bugünlerin düzenlenmesi ve İsrail’in teşhir edilmesi gerekir.

Bütün rezervasyonların yapıldığı, filmlerin kopyalarının gittiği, bütün hazırlıkların tamamlandığı şu anda festivali iptal etmek ya da ertelemek hem tartışma ve bilgi alma yollarını tıkayacak hem de insanları terörün en çok istediği şey olan sessizliğe gömecektir. Bugünkü ve geçmişteki tüm bu hazin olaylarla ilgili acılar daima içimizdedir.

Sinemacılar olarak hem seyirciyle buluşmak, hem ilk çıkışını yapacak filmcilere destek olmak ama en önemlisi sessiz kalmamak ve hayatın her şeye rağmen biriktirerek devam ettiğini göstermek için bu sene de Adana Altın Koza film festivalinin yapılmasını istiyoruz.

Asla unutmamak üzere…

(Alfabetik sıraya göre imzacılar)

Aslı Filiz
Aslı Özge
Aydın Bulut
Belma Baş
Belmin Söylemez
Berke Baş
Buket Uzuner
Derviş Zaim
Durul Taylan
Emre Akay
Emre Yeksan
Erdal Kahraman
Erkan Aktuğ
Hakan Algül
Hakkı Kurtuluş
Haşmet Topaloğlu
Hüseyin Karabey
Hülya Uğur Tanrıöver
Işıl Özgentürk
İnan Temelkuran
İsmail Güneş
Mahmut Fazıl Coşkun
Mehmet Altıoklar (FIYAB)
Mehmet Eryılmaz
Melik Saraçoğlu
Murat Düzgünoğlu
Mustafa Ünlü (BSB)
Nadir Öperli
Nida Karabol
Nuri Bilge Ceylan
Onur Ünlü
Orhan Eskiköy
Özcan Alper
Özgür Doğan
Pelin Esmer
Reha Erdem
Selim Atakan
Selim Demirdelen
Selim Evci
Semih Kaplanoğlu
Serkan Acar
Serkan Çakarer
Sevilay Demirci
Seyfi Teoman
Seyhan Kaya
Sırrı Süreyya Önder
Sinan Biçici (SENDER)
Tarık Tufan
Tolga Esmer
Ümit Ünal
Yağmur Taylan
Yamaç Okur
Yüksel Aksu
Zafer Algöz