Sinema Manyakları

Timsah (Il Caimano / The Caiman):

Nanni Moretti, İtalyan sinemasının sol kanadının önemli isimlerinden. 2006 yılında, Silvio Berlusconi üzerine bir film yaptığı duyulduğunda epey yankı uyandırmıştı. Timsah isimli bu film gösterime girdiğinde epey başarı kazanmış, hatta Berlusconi o yıl yapılan seçimleri kaybettiğinde bunda filmin de etkisi olduğu söylenmişti. Hoş 2008’de tekrar seçildiğine göre filmin o kadar da etkisi olmamış gibi gözüküyor.

Bu tartışmaların uzağında filme baktığımızda ilginç olan şu ki, film belli bir noktaya kadar Berlusconi’den söz etmiyor bile. Karşımızda bir zamanlar korku filmleri yaparak ünlü olmuş, günümüzde bazı gençler tarafından kült bir yapımcı olarak görünen Bruno Bonomo’nun hikayesi var aslında. Bruno günümüz koşullarında bir film yapmakta çok zorlanıyor ama sürekli olarak eski günlerine dönmek için de çaba gösteriyor (hikayenin bu tarafı kaçınılmaz bir şekilde akla Yavuz Turgul’un en iyi filmlerinden biri olan, Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni’ni getiriyor). Günün birinde genç bir kadın ona Timsah adında bir senaryo getiriyor. Bruno senaryoyu tam da okumadan bir televizyona teklif ediyor ve sonrasında bu senaryonun Berlusconi’nin hayatını konu aldığını ve yaptığı yolsuzluklara da epey yer ayırdığını görüyor. Aslında hiç onun tarzı bir film değil ama bir kere teklif götürmüş bulunuyor ve beğenilince geri de dönemiyor. İşte bundan sonra bir yandan bu filmin çekilme çabalarını izlerken bir yandan da çekilen film aracılığı ile biz de Moretti’nin Berlusconi üzerine söylediklerini izlemeye başlıyoruz.

Son derece zekice yazılmış bir senaryo ile karşı karşıyayız. Ortada kör parmağım gözüne bir şekilde Berlusconi’yi eleştiren bir filmden çok, bir aile hikayesi anlatırken mizahı da elden bırakmayarak bunu yapan bir film var. Filmin çekimleri sırasında Berlusconi’yi üç farklı oyuncunun canlandırması da gayet zekice bir buluş (ki bunlardan biri Nanni Moretti’nin ta kendisi).

Timsah, mizahla politik eleştiri nasıl yapılır üzerine bir ders adeta. Mutlaka izlenmesi gereken filmlerden biri.

Şaman (Baksy / Native Dancer):

Festivalin Kazak sinemasına ayırdığı bölümün üçüncü filmi Şaman idi. Şaman, günümüzde geleneklerine bağlı kalarak yaşamaya devam eden ve insanları kimi dertlerinden kurtaran, onları iyileştiren yaşlı bir şamanın hikayesini anlatıyor.  Her ne kadar Aidai adındaki bu kadın yaşlı ve aksi bir tip olsa da yöntemleri işe yaradığı için çevresi ona saygı göstermektedir. O, gücünün atalarının da yaşadığı topraklardan aldığını düşünmektedir. Ancak o topraklarda bir takım karanlık insanların da gözü vardır. Amaç boş araziye benzinlik ve otel yaparak cepleri doldurmaktır.

Şaman, geleneksel değerlerle günümüz dünyasının kapitalist değerlerinin çarpışmasını anlatan bir film. Çıkış noktası başarılı ama festivalde izlediğimiz diğer Kazak filmlerinin seviyesine ulaşamıyor. Hatta kimi zaman  yabancılara Kazakistan’ın geleneksel ritüellerini göstermek için çekilmiş bir film izlenimi de veriyor. Kötü bir film de diyemem ama çok daha iyi olabileceği açık.

Ölümüne Kaçış (Essential Killing):

Jerzy Skolimowski’nin 2010 tarihli yepyeni filmi Ölümüne Kaçış, ustanın festivalde izlediğim en iyi filmlerinden biriydi. Film Afganistan’da Amerikalı askerler tarafından yakalanan ve bir cezaevine gönderilen bir adamın biraz da tesadüfler sonucunda özgürlüğüne kavuşmasını ve peşine düşen askerlerden kaçma çabasını anlatıyor.

Bir insanın özgürlüğü için neler yapabileceğini gösteren çarpıcı bir film. Vincent Gallo’nun büyük bir başarıyla canlandırdığı karakter ile ilgili bir bilgi verilmeyişi de kaçmaya çalışan insanın kim olduğunun çok da önemli olmadığını gösteriyor. Her ne kadar filmin sonundaki yazılarda adı Muhammed olarak geçse film boyunca bu karakter hiç bir şekilde adıyla anılmıyor (hatta eğer yanılmıyorsam filmde hiç kimse adıyla anılmıyor) ve ne yaptığından bahsedilmiyor. Onlarca kişiyi öldürmüş birisi de olabilir, sadece yanlış zamanda yanlış yerde olan birisi de. Bunun bir önemi yok.

Venedik’te en iyi erkek oyuncu ödülünü alan Vincent Gallo fiziksel bir çaba gerektiren rolüne belli ki çok iyi hazırlanmış. Tek kelime etmeden karakterin tüm duygularını bize geçirebiliyor. Ayrıca Gallo’nun önceki kimi filmlerinden, filmde görülenlerin gerçek olmasına yönelik ısrarını biliyoruz. Belli ki bu konuda Skolimowski ile benzer düşünüyorlar. Bu nedenle buz gibi bir havada, karlar üzerinde çıplak ayakla yürümesi gereken sahnelerde Gallo bunu gerçekten yapmış. Ayrıca filmde yolda karşısına çıkan bir kadınla yaşadığı bir sahne var (ne olduğunu açık etmeyelim, filmin en etkileyici anlarından biri), orada yaşananın da gerçek olması için ısrarcı olmuş.

Önümüzdeki aylarda gösterime de girmesi beklenen Ölümüne Kaçış‘ı kaçırmamak gerek. Yılın en etkileyici filmlerinden biri.

Hayvanlar Krallığı (Animal Kingdom):

Hayvanlar Krallığı geçtiğimiz yıl Avustralya’dan gelen ve çok sözü edilen bir filmdi. Festival sayesinde izleme fırsatı bulduk. Filmimiz annesi aşırı dozdan ölen 17 yaşındaki bir gencin görüntüsü ile başlıyor. Kalacak yeri kalmayan bu genç anneannesi ile yaşamaya başlıyor. Aileyi tanıdıkça tümünün bir şekilde suça bulaşmış bir aile olduğunu görüyoruz. Polisler de sürekli olarak onları takipte.

David Michôd bu ilk uzun metraj filminde bir suç filmine imza atıyor. Ama söz konusu aile çok büyük bir suç örgütü falan değil. Ailenin hemen hepsi suça bir şekilde karışmış ama bu işlerden öyle binlerce dolar kazanıp zengin olmuş kişiler değiller. Orta sınıf bir aile gibi yaşamlarını sürdüyorlar. Ancak yerel polisin yakından tanıdığı isimler olduğu için onlar çok ilgili bu aile ile. Bir yerden sonra polisin de en az bu aile kadar intikam duygusuyla hareket edebilen ve içinde yozlaşmış insanları da barındıran bir birim olduğu farkediliyor.

Senaryoyu da yazan Michôd, son derece sakin, soğukkanlı bir anlatım tercih etmiş. Daha filmin başında aşırı dozdan ölen annesinin yanında oturup ambulansı beklerken sakince televizyon seyreden gencin olduğu sahneden de bu hissediliyor zaten. Kimi yerlerde tırmanan şiddet olayları ise sadece bir anlık, oluyor ve bitiyor. Bu şekilde olunca, karakterlerin sürekli tedirginlik içinde yaşamaları çok daha belirgin bir şekilde öne çıkmış.

Filmin en baskın karakteri ise Jacki Weaver tarafından canlandırılan anneanne karakteri (anneanne dediysek öyle çok yaşlı biri gelmesin akla, 50-60 yaşlarında bir karakter). Bu karakterin ailesini korumak için her şeyi yapan bir yapısı var. Yeri geliyor çocuklarını korumak için torununun ölüm fermanını kesebiliyor. Bu rolüyle aynı zamanda Oscar’a da aday Weaver da bu karakteri son derece başarılı bir şekilde canlandırmış.

Hayvanlar Krallığı festivalin en iyi filmlerinden biriydi. Umarım gösterime girme şansı da bulur da daha fazla kişi izleyebilir. En azıdan DVD’si çıkmalı.

Drama Film Festivali Seçkisi:

Bu yılki Ankara Film Festivali’nin kısa film seçkilerinden birini de Drama Film Festivali’nin yöneticileri hazırlamıştı. Farklı yıllarda ödül kazanan altı Yunan kısa filminden oluşan bu seçki gerçekten de başarılı bir seçki idi. Zaten ödül kazanan filmlerden seçildiği için Yunan kısa film dünyasının da iyi filmleri olarak önümüzde duruyordu. Diğer kısa film seçkilerinde olduğu gibi yine öne çıkan birkaçına bakalım.

Savaş Nedeni (Casus Belli) adlı film farklı mekanlarda sıra bekleyen insanları gösteren bir filmdi. Bu sıraların özelliği her birinin birbirine bağlı olması idi. Sıranın en önünde olan olaylar da bir şekilde sıranın sonunu etkiliyordu. Öğrenci İşgali (Student Occupation) adlı film ise hoşlandığı kıza açılmayı planlayan bir gencin bir anda protestocu öğrenciler arasında kalmasını anlatıyordu. Üstelik hoşlandığı kız da protestoculardan biriydi.